هارمونی
دوره جامع آموزش هارمونی موسیقی | آکادمی موسیقی پژواک
هارمونی Harmony واژه‌ای است که در زندگی و دنیای پیرامون ما زیاد کاربرد دارد. هارمونی در لغت به معنای هماهنگی و تناسب است. به بیان ساده اگر بخواهیم واژه هارمونی را معنا کنیم می‌توانیم به این صورت توضیح دهیم: وقتی چند جز در یک مجموعه با رعایت هماهنگی و تناسب کار خود را انجام دهند، کل مجموعه دارای هارمونی است. هارمونی در موسیقی، معانی و تعاریفی این چنینی دارد. در ای مطلب در مورد هارمونی و آموزش هارمونی و نقش آن در موسیقی خواهیم گفت.
هارمونی در موسیقی چیست؟
هارمونی در موسیقی زمانی رخ می‌دهد که صداهای موسیقی فردی با هم جمع شوند تا یک کل منسجم را تشکیل دهند. به یک ارکستر فکر کنید: ممکن است نوازنده فلوت یک نت را بنوازد، نوازنده ویولن یک نت دیگر و نوازنده پیانو نتی متفاوت را می‌نوازد. اما وقتی تک تک اجزای آن‌ها با هم و در یک مجموعه شنیده شوند، یک هماهنگی و هارمونی ایجاد می‌شود. این تعریف ممکن است شما را به یاد تعریف آکورد بیاندازد. در واقع تک تک نت‌های یک آکورد با هارمونی در کنار هم قرار می‌گیرند.
تاریخچه هارمونی در موسیقی
در قرن نهم در موسیقی کلیسایی شروع به اضافه کردن اصواتی روی ملودی‌های ساده کردند. این کار شاید بیشتر برای تاکید بیشتر روی موسیقی بود یا برای اینکه در کلیساهای بزرگ صدا به همه قسمت‌ها برسد. این کار در واقع اولین نمونه از هارمونی در موسیقی است. هارمونی اولیه بسیار ساده بود و در واقع صدایی کاملا شبیه به ملودی ایجاد می‌کرد. در مدت زمان کوتاهی تکنیک‌های جدیدی به این روش اضافه شد.
به تدریج صداهایی خلاف جهت حرکت ملودی اضافه شد تا رنگ بیشتری به این موسیقی داده شود. این ناهماهنگی گاهی برای انتقال مفهوم آرامش کمتر و تنش بود. در دوره رنسانس چند صدایی در موسیقی جهان رواج پیدا کرد و کنترپوان تعریف جدیدی را وارد موسیقی کرد. به این ترتیب که چند آهنگ مختلف با هم پخش می‌شدند بدون اینکه حس ناخوشایندی به فرد بدهند. از دوره باروک، هارمونی رسما وارد موسیقی شد. هرچند که هارمونی در موسیقی آن زمانی کمی نامطبوع بود اما سرو شکل تازه‌ای را وارد موسیقی کرده بود. از این دوره به بعد، آهنگسازان بزرگی مانند امانوئل باخ، آنتونیو ویوالدی و سباستین باخ با ارائه موسیقی‌هایی همراه با کنترپوان و هامونی، برگ جدیدی را در کتاب قطور موسیقی کلاسیک باز کردند که در گذر تاریخ مرتب به آن اضافه شد
در طول قرن‌ها، ایده‌ها در مورد اینکه کدام آکوردها و ترکیب نت‌ها هارمونی خوبی ایجاد می‌کنند تغییر کرده است. در هر قرن نوعی از هارمونی مورد توجه آهنگسازان قرار گرفت و نوآوری‌ها و تزیینات جالبی هم در موسیقی کلاسیک به وجود آمد. در اوایل قرن بیستم آهنگسازان ایده‌های جدیدی را معرفی کردند که جایگزین هارمونی سنتی شد. در موسیقی مدرن، تنش و ناهماهنگی که در موسیقی باروک و کلاسیک می‌بینیم، کمتر به صورت رسمی دیده می‌شود.
هارمونی‌های موسیقی جاز و پاپ حالا فرمی متفاوت دارند و بر اساس ملودی بداهه هستند تا همراهی با یک آهنگ از پیش ساخته شده. نوازندگان جاز درک عمیقی از نت‌های هر آکورد و نحوه عملکرد آن‌ها دارند و به همین دلیل می‌توانند با آزادی کامل بداهه نوازی را داشته باشند بدون اینکه هارمونی کار آسیبی ببیند. این همان چیزی است که هارمونی در موسیقی مدرن به وجود آورده است.
هارمونی و نقش آن در موسیقی
هارمونی می‌تواند به طور کامل توسط یک آهنگساز نوشته شود یا توسط او تعریف شود و توسط نوازندگان گروه موسیقی بیان شود. در واقع آهنگساز نت‌های یک موسیقی را می‌نویسد و از ترکیب آن‌ها آکورد را می‌سازد. نوازندگان با اجرای هر نت، یک آکورد را اجرا می‌کنند. هارمونی اهمیت زیادی در موسیقی دارد. در واقع اصول هماهنگی و زیبایی در موسیقی زیر مجموعه بحث هارمونی قرار می‌گیرد. برای اینکه مفهوم هارمونی را بهتر دریابیم، پیش از پرداختن به مبحث آموزش دوره هارمونی موسیقی، کمی در مورد بعضی واژه‌ها که با هارمونی در ارتباطند صحبت می‌کنیم.
آکورد Chord
اجرای همزمان دو یا چند نت با هم را آکورد می‌گویند. آکوردها قوانین خاص خود را دارند و بر اساس آن‌ها برای هر ساز تعریف می‌شوند. آکوردها شکل‌های مختلفی دارند و بعضی از آن‌ها با روی هم قرارگرفتن فاصله‌ها ساخته می‌شوند.
فاصله Interval
اگر دو نت موسیقی را پشت سر هم یا همزمان به صدا درآوریم یک فاصله را ایجاد کرده‌ایم. اگر دو نت به صورت همزمان نواخته شوند فاصله هارمونیک است و اگر پشت سر هم نواخته شوند فاصله ملودیک است.
کنسونانس Consonance
فاصله‌ای در آکورد که اثری خوشایند و مطبوع روی شنونده دارد.
دیسونانس Dissonance
دیسونانس درست نقطه مقابل کنسونانس است. در واقع فاصله‌ای که تاثیری نامطبوع و ناخوشایند روی شنونده دارد را دیسونانس می‌گویند.
ملودی
به ترتیب چند نت پیاپی که یک ریتم دارند، ملودی می‌گوییم. در واقع ملودی مجموعه‌ای از آهنگ‌های موسیقی است که به عنوان یک موجودیت واحد در کنار هم قرار می‌گیرند. بیشتر آهنگ‌ها از ملودی‌های متعددی تشکیل شده‌اند که در ارتباط با هم هستند. در یک گروه موسیقی، خواننده و نوازنده‌های سازها هر کدام ملودی‌هایی را روی سازها و صدای خود می‌نوازند.
ریتم
یک الگوی تکرار شونده از ضرب آهنگ‌های یکسان در یک قطعه موسیقی را ریتم می‌گویند.
کنترپوان
برای آموزش دوره هارمونی موسیقی باید تا حدودی در مورد کنترپوان هم بدانید. کنترپوان را در واقع پدر هارمونی می‌دانند. وقتی دو یا چند ملودی روی هم نوشته می‌شوند و همزمان با هم اجرا می‌شوند، کنترپوان داریم. در کلاس آموزش هارمونی موسیقی در مورد کنترپوان و رابطه آن با هارمونی به تفصیل صحبت خواهد شد.
هارمونی آوازی چیست؟
هارمونی را فقط در موسیقی نمی‌بینیم. در آواز و خواندن هم باید هارمونی وجود داشته باشد. هارمونی آواز شامل تکمیل یک ملودی آوازی با نت‌های اضافی است که با ساختار آکورد زیرین تناسب دارد. برای مثال اگر ملودی روی یک آکورد A مینور خوانده می‌شود دارای نت A ( نت اصلی آکورد) باشد، می‌توان با خواندن نت C ( یک سوم مینور آکورد و یک سوم مینور بالای A ) یا نت E هماهنگ کنید.
انواع هارمونی در موسیقی
گفتیم که با کنار هم قرار گرفتن نت‌ها، آکورد ساخته می‌شود و با ترکیب آکوردها یک هارمونی ساخته می‌شود. در آموزش هارمونی در مورد ۹ هارمونی صحبت می‌کنیم که از کنار هم قرار گرفتن آکوردها ساخته شده‌اند:
هارمونی کلاسیک
وقتی فاصله‌های سوم در هر آکورد روی هم قرار بگیرند، هارمونی کلاسیک به وجود می‌آید.
هارمونی کروماتیک
این هارمونی فرزند دوران رومانتیک است. در آن دوران احساساتی مانند عشق، نفرت، احساسات شیطانی و مالیخولیایی وارد موسیقی شدند و بسیاری از آثار موسیقی آن دوران با الهام از داستان‌ها و اسطوره‌ها ساخته شدند. هارمونی کروماتیک شامل آکوردهایی است که صداهای غیرمعمول که در بیشتر در گام‌های ماژور ی مینور وجود داشتند را در بر می‌گرفت. این آکوردها دارای برجستگی‌ها و کشش و تنش‌های خاصی بود.
هارمونی امپرسیونیسم
امپرسیونیسم را بیشتر به عنوان سبکی در نقاشی می‌شناسیم اما در کلاس آموزش هارمونی موسیقی متوجه می‌شویم که یکی از زیرمجموعه‌های هارمونی با این نام شناخته می‌شود. در این هارمونی از گام‌های کلیسایی، آکوردهای موازی، آکوردهای دیسونانس متوالی، آکوردهای با فواصل چهارم و پنجم به جای فاصله سوم زیاد دیده می‌شود. در واقع در این نوع هارمونی گام‌ها و آکوردهای غیرمعمول را زیاد میشنویم.
هارمونی اکسپرسیونیسم
این سبک هم در نقاشی زیاد شناخته شده است. در آموزش هارمونی اکسپرسیونیسم، مضامینی مانند زشتی، ناهنجاری‌های ذهنی و ویران‌گری را با صدای سازهای غیرمعمول، ریتم‌های ناموزون، استفاده از تنالیته‌های غیرمعمول در گروه سازها و دیسونانس‌های خیلی شدید نشان می‌دهند.
هارمونی پلی تنالیته Polytonality
وقتی چند تنالیته باهم در یک قطعه نواخته شوند به آن پلی تنالیته گفته می‌شود. در این هارمونی، ریتم‌های عجیب با حرکت‌های تند و نامنظم زیاد شنیده می‌شوند.
هارمونی کوارتال
آکوردها در این هارمونی در فاصله چهارم وجود دارند.
هارمونی آتونال
این هارمونی بدون تنالیته است. ملودی‌ها در هارمونی آتونال یک‌دست و غنی هستند.
هارمونی سریالیسم
در این هارمونی دوازده تن کروماتیک کنار هم قرار گرفته و ترکیب این هارمونی را می‌سازند. در این هارمونی تمام تنها در یک ردیف و دارای ارزش یکسان هستند.
هارمونی مدرن
بعد از هارمونی‌های کلاسیک و رومانتیک، تلاش آهنگسازان به منظور بیرون رفتن از فضای محدود تنالیته‌ها، منجر به به وجود آمدن هارمونی مدرن در قرن بیستم شد. در این هارمونی تمرکز روی تنالیته وجود نداشت.
دوره آموزش هارمونی موسیقی، آنلاین و حضوری
هارمونی یک مبحث بسیار پیچیده و تخصصی است که یادگیری آن مستلزم شرکت در کلاس آموزش هارمونی موسیقی است. برای درک دقیق هارمونی، باید مبانی تئوری موسیقی را کاملا دانست. به همین دلیل شاید پیش نیاز دوره هارمومی موسیقی، تئوری موسیقی و نکات پایه‌ای مربوط به آن باشد. در کنار این موارد، در آموزش هارمونی در مورد سلفژ و اصول نت‌خوانی هم باید صحبت کرد. به عنوان پدر هارمونی، کنترپوان هم مبحث مهمی است که در کلاس آموزش هارمونی موسیقی در مورد آن به تفصیل صحبت خواهد شد. آکادمی موسیقی پژواک به عنوان یک مرجع آموزشگاه موسیقی در شمال تهران، با برگزاری کلاس‌های موسیقی حرفه‌ای، بهترین انتخاب برای آموزش هارمونی است. این آموزشگاه که در منطقه زعفرانیه تهران واقع شده است، دوره آموزش هارمونی را با همکاری اساتید برجسته این حوزه برگزار کرده است. برای راحتی حال هنرجویان، پژواک آموزش هارمونی آنلاین را هم در دستور کار خود قرار داده تا افراد در هر نقطه از کشور یا کلان شهر تهران که زندگی می‌کنند، بتوانند در این دوره شرکت کنند.
